HIỆU ỨNG THỨ SÁU NGÀY 13 TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN: NỖI ÁM ẢNH TÂM LINH HAY CHỈ LÀ SỰ TRÙNG HỢP?

HIỆU ỨNG THỨ SÁU NGÀY 13 TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN: NỖI ÁM ẢNH TÂM LINH HAY CHỈ LÀ SỰ TRÙNG HỢP?

Thứ Sáu ngày 13, một cụm từ mang trong mình sức nặng của những truyền thuyết đô thị và nỗi sợ hãi vô hình. Đối với nhiều người, đây là một ngày xui xẻo, một điềm báo cho những điều không may. Nhưng liệu nỗi ám ảnh này có vượt ra khỏi ranh giới của văn hóa dân gian để len lỏi vào các sàn giao dịch tài chính? Hiệu ứng Thứ Sáu ngày 13 trên thị trường chứng khoán là một chủ đề gây tranh cãi bất tận, nơi niềm tin tâm linh đối đầu trực diện với logic và dữ liệu. Bài viết này sẽ đi sâu vào việc phân tích xem liệu đây là một nỗi sợ có cơ sở hay chỉ là một sự trùng hợp ngẫu nhiên mà các nhà đầu tư thường tự huyễn hoặc.

Nguồn Gốc Của Nỗi Sợ Thứ Sáu Ngày 13 Và Sự Lan Tỏa Toàn Cầu

Nỗi sợ về Thứ Sáu ngày 13 không phải là một hiện tượng mới. Nó có nguồn gốc sâu xa từ văn hóa phương Tây, gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử và tôn giáo. Một trong những giả thuyết phổ biến nhất liên quan đến Bữa Tiệc Ly cuối cùng của Chúa Jesus với 12 tông đồ, tạo thành một nhóm 13 người, và Ngài đã bị đóng đinh vào ngày Thứ Sáu. Một sự kiện lịch sử khác là vào Thứ Sáu, ngày 13 tháng 10 năm 1307, vua Philip IV của Pháp đã ra lệnh bắt giữ và tàn sát hàng trăm Hiệp sĩ Đền Thánh.
Những câu chuyện này, qua nhiều thế kỷ, đã gieo rắc vào tiềm thức của nhiều thế hệ một niềm tin rằng sự kết hợp giữa "Thứ Sáu" và con số "13" là một điềm gở. Trong thời đại hiện đại, nỗi sợ này còn được khuếch đại bởi các tác phẩm văn học và điện ảnh, tiêu biểu là series phim kinh dị "Friday the 13th". Sự lan tỏa của văn hóa phương Tây đã mang theo cả nỗi ám ảnh này đến nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư và các quyết định của họ.

Sự tĩnh lặng đáng báo động

Tâm Lý Nhà Đầu Tư: Mảnh Đất Màu Mỡ Cho Mê Tín Phát Triển

Thị trường chứng khoán, về bản chất, là một môi trường đầy biến động và không chắc chắn. Chính sự bất định này đã tạo ra một mảnh đất màu mỡ cho các yếu tố tâm lý, bao gồm cả sự mê tín, có cơ hội phát triển. Khi đối mặt với rủi ro mất mát tài sản, con người có xu hướng tìm kiếm bất kỳ quy luật hay dấu hiệu nào, dù là mơ hồ nhất, để có thể dự đoán và kiểm soát tình hình.

Sự mong manh của thị trường và sức mạnh của tâm lý mê tín 

Hiệu Ứng "Tự Hiện Thực Hóa Lời Tiên Tri"

Một trong những lý giải hợp lý nhất cho hiệu ứng Thứ Sáu ngày 13 trên thị trường chứng khoán chính là hiện tượng "tự hiện thực hóa lời tiên tri" (self-fulfilling prophecy). Nếu một lượng lớn nhà đầu tư tin rằng thị trường sẽ giảm điểm vào ngày này, họ sẽ có xu hướng bán tháo cổ phiếu để phòng ngừa rủi ro. Hành động bán tháo đồng loạt này, dù xuất phát từ một niềm tin vô căn cứ, lại chính là nguyên nhân trực tiếp đẩy giá cổ phiếu xuống, biến lời tiên tri "xui xẻo" thành sự thật. Đây là một ví dụ điển hình cho thấy mê tín trên thị trường tài chính có thể tạo ra những tác động thực tế.

Sự E Ngại Và Xu Hướng Giao Dịch Cầm Chừng

Bên cạnh việc bán tháo, nhiều nhà đầu tư khác lại chọn cách "án binh bất động". Họ tạm ngừng các quyết định mua vào hoặc các giao dịch lớn, chờ đợi cho "ngày đen tối" qua đi. Sự sụt giảm về thanh khoản và dòng tiền mới này cũng góp phần tạo nên một không khí ảm đạm cho thị trường, khiến các chỉ số như VN-Index khó có thể bứt phá.

Sự sụp đổ mang tên mê tín 

Bằng Chứng Lịch Sử: Những Ngày Thứ Sáu Ngày 13 Đáng Nhớ Của Thị Trường Việt Nam

Nhìn lại lịch sử của thị trường chứng khoán Việt Nam, không khó để tìm thấy những phiên giao dịch Thứ Sáu ngày 13 đầy biến động. Chẳng hạn, phiên giao dịch ngày 13/05/2022, VN-Index đã có một phiên giảm điểm mạnh, chính thức thủng mốc 1.200 điểm quan trọng. Sự kiện này càng củng cố thêm niềm tin của một bộ phận nhà đầu tư về sự "linh thiêng" của ngày này.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhấn mạnh là, bên cạnh những phiên giảm điểm, cũng có không ít những ngày Thứ Sáu ngày 13 mà thị trường lại tăng điểm hoặc không có biến động gì đặc biệt. Việc chỉ tập trung vào những sự kiện tiêu cực là một dạng "thiên kiến xác nhận" (confirmation bias), khiến chúng ta bỏ qua những bằng chứng trái ngược. Do đó, việc kết luận vội vàng rằng ngày này luôn mang lại điềm xấu là thiếu cơ sở khoa học.

Những ngày Thứ Sáu Ngày 13 đáng nhớ của thị trường Việt Nam 

Vậy, hiệu ứng Thứ Sáu ngày 13 trên thị trường chứng khoán là mê tín hay sự thật? Câu trả lời dường như nằm ở đâu đó giữa hai thái cực. Không thể phủ nhận rằng yếu tố tâm lý và nỗi sợ hãi tập thể có thể tạo ra những biến động ngắn hạn trên thị trường. Tuy nhiên, khi nhìn vào bức tranh toàn cảnh và phân tích dữ liệu dài hạn, không có bằng chứng thống kê đủ mạnh để khẳng định rằng Thứ Sáu ngày 13 luôn là một ngày giao dịch tồi tệ.
Đối với nhà đầu tư thông thái, việc cần làm không phải là sợ hãi hay né tránh, mà là hiểu rõ bản chất của hiện tượng này. Hãy xem đó như một ví dụ điển hình về tâm lý đám đông và giữ cho mình một cái đầu lạnh. Thay vì quyết định dựa trên sự trùng hợp ngẫu nhiên hay nỗi sợ mơ hồ, hãy luôn tuân thủ chiến lược đầu tư đã đề ra, dựa trên phân tích cơ bản và kỹ thuật vững chắc. Xét cho cùng, trong một cuộc chơi về rủi ro và lợi nhuận, lý trí và kỷ luật mới là chìa khóa dẫn đến thành công bền vững.